Nie tylko wcześniejsza emerytura – czym naprawdę jest AFP w Norwegii

Wielu Polaków pracujących w Norwegii zastanawia się, czy mogą zakończyć pracę wcześniej niż przewiduje to standardowy wiek emerytalny. W większości przypadków jest to możliwe już od 62. roku życia – pod warunkiem, że zgromadzili wystarczające środki w systemie NAV. Dla części pracowników objętych układami zbiorowymi istnieje jednak dodatkowe świadczenie – AFP (Avtalefestet pensjon), które zwiększa wysokość emerytury. Dzięki niemu wiele osób może osiągnąć kwotę minimalną wymaganą do rozpoczęcia pobierania emerytury wcześniej lub po prostu otrzymywać wyższe świadczenie w przyszłości.

Na czym polega AFP?

AFP to świadczenie, które nie przysługuje automatycznie każdemu pracownikowi. Aby móc z niego skorzystać, trzeba być zatrudnionym u pracodawcy, który jest objęty układem zbiorowym pracy, tak zwanym tariffavtale. Od tego, czy pracujesz w sektorze publicznym czy prywatnym, zależy sposób naliczania i pobierania świadczenia.

W sektorze publicznym AFP daje możliwość przejścia na emeryturę pomiędzy 62. a 67. rokiem życia. To rozwiązanie traktowane jest jako pomost – świadczenie wypłacane jest do czasu, aż pracownik osiągnie wiek uprawniający do pobierania standardowej emerytury z NAV. Co ważne, nie można łączyć publicznej AFP z emeryturą z NAV – trzeba wybrać jedno z tych rozwiązań.

Z kolei w sektorze prywatnym sytuacja wygląda inaczej. Tutaj AFP nie jest samodzielną emeryturą, ale dodatkiem, który można pobierać razem z podstawowym świadczeniem z NAV. Dzięki temu całkowita wysokość emerytury staje się znacznie wyższa. Warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest jednak odpowiednio długi staż pracy – co najmniej siedem z dziewięciu lat przed ukończeniem 62. roku życia trzeba przepracować na umowie objętej układem zbiorowym.

Wysokość i znaczenie AFP

To, ile wynosi AFP, zależy od wielu czynników, przede wszystkim od wysokości zarobków i długości okresów składkowych. W praktyce oznacza to, że dwie osoby pracujące w podobnym czasie w różnych warunkach mogą otrzymywać zupełnie inne świadczenia. W sektorze prywatnym AFP często pełni rolę kluczowego dodatku do emerytury państwowej i może stanowić różnicę pomiędzy skromnym a stabilnym dochodem na starość.

Jak sprawdzić, czy przysługuje Ci AFP w Norwegii?

Krok 1: Sprawdź, w jakim sektorze pracujesz

• Sektor publiczny – AFP działa jako wcześniejsza emerytura (62–67 lat). Nie można jej łączyć z emeryturą z NAV.
• Sektor prywatny – AFP jest dodatkiem do emerytury z NAV i wypłacane jest równolegle.

Krok 2: Ustal, czy Twój pracodawca jest objęty układem zbiorowym pracy (tariffavtale)

Bez tego warunku nie ma możliwości otrzymania AFP. Warto zapytać pracodawcę lub zajrzeć do swojej umowy.

Krok 3: Policz swój staż pracy

W sektorze prywatnym musisz udokumentować, że przepracowałeś co najmniej 7 z 9 lat przed ukończeniem 62. roku życia u pracodawcy z tariffavtale. Oprócz tego należy przepracować co najmniej 3 lata ciągiem przed przejściem na emeryturę tj. być zatrudnionym na co najmniej 20% etatu i zarabiać rocznie co najmniej 1 stawkę G.

Krok 4: Złóż wniosek o AFP

Jeśli spełniasz warunki, możesz wystąpić o świadczenie. Dokumentacja bywa skomplikowana, zwłaszcza gdy pracowałeś u różnych pracodawców – warto przygotować wszystkie potrzebne zaświadczenia.

Krok 5: Skorzystaj z pomocy ekspertów

MultiNOR pomaga Polakom w Norwegii w sprawdzeniu uprawnień do AFP, przygotowaniu wniosku i rozliczeniach podatkowych. Dzięki temu masz pewność, że nie przegapisz żadnego świadczenia, które Ci się należy.

Jak ubiegać się o świadczenie?

Proces wnioskowania o AFP nie jest skomplikowany, ale warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia. W MultiNOR od lat pomagamy Polakom w Norwegii w sprawach związanych z emeryturą. Między innymi:

• przygotujemy wniosek o emeryturę AFP dla sektora prywatnego,
• zadbamy o poprawność dokumentów,
• uwzględnimy dodatkową emeryturę przy kalkulacji,
• uwzględnimy odpis za składki emerytalne w rozliczeniu podatkowym lub korekcie podatku.

Dlaczego warto znać swoje prawa?

AFP to świadczenie, które dla wielu osób pracujących w Norwegii może okazać się bardzo korzystne, ale tylko pod warunkiem, że spełnią wymagane kryteria. Świadomość różnic pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym, znajomość zasad naliczania świadczeń i prawidłowe przygotowanie wniosku to klucz do tego, aby w pełni skorzystać z przysługujących uprawnień.

Dla Polaków mieszkających i pracujących w Norwegii znajomość zasad działania AFP to ważny krok w planowaniu przyszłości. Dzięki temu można nie tylko uniknąć rozczarowań, ale też realnie zwiększyć swoje bezpieczeństwo finansowe na emeryturze.