Świadczenia na dzieci: zasiłki rodzinne i opiekuńcze

Wciąż zmieniająca się sytuacja na rynkach pracy w Norwegii i w Polsce może wprowadzić dezinformacje odnośnie prawa do pobierania świadczeń na dzieci. Należy pamiętać, że ważnym elementem jest określenie, jaki kraj ma pierwszeństwo wypłaty świadczeń. Zasada ta dotyczy zasiłków rodzinnych. Natomiast jeżeli pracujesz w Norwegii lub pobierasz świadczenie zastępujące dochód, takie jak zasiłek dla bezrobotnych, chorobowy lub rodzicielski, możesz pobierać w każdej sytuacji zasiłek opiekuńczy.

Zasiłek rodzinny a 500+ w Polsce

Świadczenie rodzinne w Norwegii od września tego roku zostało podwyższone do kwoty 1 354 kr na dziecko poniżej 6 roku życia. Na starsze dzieci wysokość świadczenia wynosi 1 054 kr. Zasiłek ten jest równoważny z polskim świadczeniem wychowawczym 500+, co wiąże się z tym, że musisz ustalić, do którego z nich masz prawo. Poniżej przedstawione są zasady określania pierwszeństwa wypłaty świadczeń:

• jeżeli pracujesz w Norwegii (lub pobierasz opodatkowane świadczenie), a matka twojego dziecka jest aktywna zawodowo w Polsce (jest zatrudniona, prowadzi działalność gospodarczą, pobiera opodatkowany zasiłek, przynależy do KRUS), świadczenie powinien wypłacać kraj, w którym mieszka dziecko,
• jeżeli pracujesz w Norwegii (lub pobierasz opodatkowane świadczenie), a matka twojego dziecka nie jest aktywna zawodowo, zasiłek rodzinny na dziecko powinna wypłacać Norwegia.

Ze względu na podwyższenie kwoty zasiłku rodzinnego, nawet pobierając 500+ w Polsce, masz prawo do wnioskowania o dodatek dyferencyjny z Norwegii. Jest to różnica pomiędzy świadczeniem, które pobierasz w Polsce a tym, które przysługuje w Norwegii. Wystarczy, że złożysz wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego w Norwegii.

Zasiłek opiekuńczy

Jest to świadczenie przysługujące od 13 do 23 miesiąca życia dziecka w kwocie 7 500 kr miesięcznie. Warunkiem jego przyznania, poza otrzymywaniem opodatkowanego dochodu lub zasiłku z Norwegii, jest udokumentowanie przynależności do systemu ubezpieczeń społecznych przez minimum 5 lat obojga rodziców. Jest to bardzo często problematyczne, ponieważ praca w Polsce na umowie zlecenie (w większości przypadków), pobyt na urlopie macierzyńskim czy studia, to czas, w którym nie opłaca się pełnych składek, co dyskwalifikuje z uwzględnienia go w okresie 5 lat. Z kolei natomiast, jeżeli przebywasz w Norwegii 3 lata, wystarczy jak przedstawisz odpowiednią dokumentację z ZUS, uzupełniając pozostałe 2 lata.

Pamiętaj również, że o zasiłek opiekuńczy możesz wnioskować wyłącznie wtedy, kiedy twoje dziecko nie uczęszcza do publicznego/ prywatnego z dofinansowaniem publicznym żłobka lub przedszkola. Jeżeli natomiast chodzi ono do prywatnej placówki, wysokość świadczenia może zostać pomniejszona proporcjonalnie do ilości przebywanych tam godzin, co może również oznaczać całkowitą utratę prawa do zasiłku.

Kiedy należy zrezygnować z zasiłków?

Jeżeli utraciłeś pracę w Norwegii i nie wnioskujesz o wypłatę zasiłku dla bezrobotnych, chorobowego czy zasiłku ojcowskiego, powinieneś jak najszybciej poinformować NAV o tym, że nie masz już prawa do świadczeń na dzieci. Dzięki temu unikniesz konieczności zwrotu nawet kilkudziesięciu tysięcy koron błędnie wypłaconego zasiłku. Można to zrobić, wysyłając do NAV odpowiednie pismo. Pamiętaj, aby zrobić to z wyprzedzeniem.

Druga sytuacja, w której możesz się znaleźć, to utrata pracy przez matkę twojego dziecka, która przebywa w Polsce. Wówczas powinniście jak najszybciej poinformować urząd w Polsce o utracie prawa do pobierania 500+ w Polsce. Chcąc nadal otrzymywać świadczenie rodzinne na dziecko, możesz składać do NAV podanie o przyznanie zasiłku w Norwegii.